TRAMWAJE WARSZAWSKIE
STRONA PRYWATNA


WAGONY TYPU [105N]


W latach 1975-2001 chorzowski Konstal dostarczył do Warszawy 606 wagonów generacji 105N (tzw. stopiątek). Wagony miały jednakowe założenia konstrukcyjne - wagon pojedynczy, jednokierunkowy, wysokopodłogowy, osadzony na dwóch w pełni skrętnych wózkach napędowych. W ciągu lat produkcji wprowadzano liczne zmiany w tak w konstrukcji jak i aparaturze trakcyjnej, mające na celu unowocześnienie podzespołów, zmniejszenie awaryjności i zużycia energii elektrycznej, ułatwienie eksploatacji i uczynienie ich bardziej przyjaznymi dla pasażerów. Wśród wprowadzanych zmian były m.in.: elektroniczne przekaźniki samoczynnego rozruchu PER oraz przekształtniki napięcia ENI (105Nb i dalsze), przetwornice statyczne (105Ng, 105Nm, 105N1k, 105N2k), pantografy połówkowe OTK-2 wraz z układem elektrycznego opuszczania pantografu (105Ng, 105Nf i dalsze), płaty drzwi z tworzywa sztucznego (105Nb i dalsze), zmienione siedziska z tworzywa sztucznego (105Nb, 105Ne, 105Nf, 105Ng, 105Nm, 105N2k - seria I i II) lub wyściełane tkaniną (105N2k - III - VI seria), nowe wózki z dodatkowymi amortyzatorami (105Nb i dalsze), nowe napędy drzwi z możliwością otwierania drzwi przez pasażera (105Nb i dalsze), wreszcie nowoczesny impulsowy układ rozruchu oparty o tyrystory GTO (105N1k, 105N2k) lub tranzystory IGBT (105Nz) oraz silnki prądu przemiennego (105Nz).


W latach 90-tych TW rozpoczęły wprowadzanie poważniejszych zmian do starszych odmian stopiątek. Od 1992r podczas remontów w wagonach dotychczas posiadających niepełną (małą) kabinę motorniczego montowano kabinę pełną, wymieniano pantografy na połówkowe OTK-2, zakładano układ elektrycznego opuszczania pantografu, nowe maszyny drzwiowe z przyciskami do otwierana drzwi przez pasażera, nowe płaty drzwi z tworzyw sztucznych, montowano elektroniczne przekaźniki samoczynnego rozruchu, wyłączniki szybkie z przekaźnikiem różnicowo-prądowym elektroniczne prędkościomierze z tachometrem, elektrycznie sterowane lusterka (wagony sterownicze), urządzenia do radiowego sterowania zwrotnicami, elektroniczne stacyjki, rejestratory zdarzeń (tzw. 'czarne skrzynki') oraz układ pozycjonowania i łączności z centralą ruchu (Tadiran). W latach 2005-2017 prawie wszystkie wagony sterownicze otrzymały klimatyzatory kabiny motorniczego i piasecznice (oba te elementy posiadają wszystkie obecnie kursujące wagony sterownicze). Latem 2019 r. wszystkie wagony sterownicze otrzymały automaty do sprzedaży biletów (co spowodowało zmniejszenie liczby siedzeń pasażerskich o 1 szt.).

Przed dłuższy czas modyfikacje wprowadzano niezależnie od siebie, tak więc kursujące wagony stopiątki były bardzo zróżnicowane tak pod względem wyglądu jak i wyposażenia pomocniczego.

  MODYFIKACJE W WARSZAWSKICH STOPIĄTKACH  


W 2006r. wprowadzono standaryzację zakresu wprowadzanych zmian podczas planowych remontów. Co prawda w toku kolejnych lat modyfikowano nieco standardy remontowe (2008, 2008+, 2009, NG III) ale sama procedura pozwoliła na ujednolicenie wyposażenia - obecnie wszystkie stopiątki o rozruchu oporowym mają jednolitą aparaturę i wyposażenie pokładowe, prawie wszystkie - ujednolicone pulpity motorniczych (poza składami 1228+1227, 1252+1251, 1402+1401 i 1408+1407), pudła (poza składem 1424+1423, posiadającym pudła 3-drzwiowe), gniazda sterowania ukrotnionego (poza składami 1228+1227 i 1252+1251), pantografy (poza wagonem 1246 i składami 1228+1227, 1278+1277) i wózki (zdecydowana większoœć posiada wózki [2NN]). Z tego względu w 2010r. podjęto decyzję o wprowadzeniu nowych oznaczeń posiadanych stopiątek - wszystkie wagony z rozruchem oporowym otrzymały wewnętrzne oznaczenie [105N] (wagony po NG III czesto są wyróżniane jako [105N-NGIII]), wszystkie stopiątki z rozruchem energoelektronicznym otrzymały wewnętrzne oznaczenie [105N2k], natomiast z racji odmienności konstrukcyjnej pozostawiono odróżnienie dla wagonów 123N. Takie uproszczenie oznaczeń jest dużym ułatwieniem obsługowym dla TW, tak w kwestii obsługi zajezdniowej (ujednolicenie obsługi, ujednolicenie części zamiennych), zakresu remontów jak i funkcjonowania spółki (zamówienia, wskaźniki eksploatacyjne w tym awaryjność, zużycie energii).
W przypadku wagonów [105N] nowe oznaczenia używane sš standardowo, w przypadku wagonów [105N2k] - oznaczenia uzywane są wymiennie w zależnoœci od kontekstu - w przypadku wskaźników eksploatacyjnych używane jest nowe oznaczenie, w przypadku kwestii technicznych (obsługa, zamówienia części zamiennych) z racji różnic konstrukcyjnych używane sš dotychczasowe oznaczenia.

AKTUALNE OZNACZENIA STOPIĄTEK w TW sp. z o.o.
oznaczenie fabryczne oznaczenie aktualne TW sp. z o.o.
105Na, 105Nb, 105Nb/e, 105Ne, 105Nf, 105Ng, 105Nm [105N]
105Ni, 105N2k, 105N2k/2000 [105N2k]


Podobne uproszczenie oznaczeń dotyczy wózków jezdnych - tu wszystkie dotychczasowe odmiany wózków wyprodukowanych przez Konstal nie posiadających II stopnia odsprężynowania otrzymały oznaczenie wewnętrzne [2NN], wszstkie dotychczasowe odmiany wózków wyprodukowanych przez Konstal z odsprężynowaniem II stopnia otrzymały oznaczenie wewnętrzne [2NNa], natomiast wszystkie wózki wyprodukowane przez FPS Cegielski - oznaczenie wewnętrzne [14NN].

AKTUALNE OZNACZENIA WÓZKÓW "STOPIĄTKOWYCH" w TW sp. z o.o.
oznaczenie fabryczne oznaczenie aktualne TW sp. z o.o.
2NN, 2NN (modyf.) [2NN]
2NNa, 2NNf1) [2NNa]
14NN, 14NNa, 14NNa/1 [14NN]
1) po usunięciu układu smarowania obrzeży kół (REBS)






Wagon typu [105N] jest wagonem wysokodłogowym, pojedynczym o stalowej konstrukcji pudła, nie posiadającymi pełnej ostoi - zasadniczym elementem konstrukcji jest belka grzbietowa, do której z kolei są przyspawane 2 poprzecznice o takim samym przekroju (nad wózkami), natomiast pozostałe elementy tworzące szkielet burt i dachu mają mniejszy przekrój. Większość wagonów (poza 1424+1423) posiada 4 pary szerokich drzwi otwieranych do wnętrza pojazdu, (II i III para znajdują się obok siebie).

Wagon [105N] posiada automatyczny oporowy układ rozruchu z rozrusznikiem GBT sterowanym przekaźnikiem elektronicznego rozruchu PER. Napęd stanowią 4 silniki typu LTa-220 lub LTd-220 o mocy 41,5kW każdy, połączone ze sobą w układzie przełączalnym (w początkowej fazie rozruchu silniki połączone są szeregowo, a po przekroczeniu granicznej prędkości (ok 25 km/h) zostają przełączone na układ parami równoległy). Aparatura została rozmieszczona pod podłogą i w szafce za stanowiskiem motorniczego. We wnętrzu zamontowane jest 17 (w wagonach wyposażonych w automaty do sprzedaży biletów) lub 18 foteli pasażerskich, wykonanych z tworzywa sztucznego lub tapicerowanych. Wentylacja przedziału pasażerskiego odbywa się przez przesuwne okienka oraz 4 klapy wentylacyjnych w dachu (pišta znajduje się w kabinie motorniczego, przy czym w wagonach sterowniczych zamiast niej zamontowany jest agregat klimatyzacyjny). Ogrzewanie odbywa się za pomocą grzejników oporowych zamontowanych przy podłodze wzdłuż ścian bocznych (w wagonach 105N-NGIII zastąpionych przez 5 nagrzewnic umieszczonych pod siedzeniami).

 


Pudło wagonu oparte jest na dwóch dwuosiowych wózkach napędowych - w zależności od wagonu sš to wózki [2NN], [2NNa] lub [14NN]. Niezależnie od wersji, zasadnicze założenia konstrukcyjne wózków są identyczne

Ramę wózka tworzą dwie ostojnice (podłużnice) połączone ze sobą również dwoma poprzecznicami. Na obu końcach podłużnic zamontowane są (poprzez łożyska) osie zestawów kołowych. W wózkach [2NN] brak jest tu pierwszego odsprężynowania, w wózkach [2NNa] i [14NN] na obu końcach podłużnic osie zestawów kołowych zamontowane są poprzez elastyczne wkładki klinowe (pierwszy stopień odsprężynowania) i maźnice z łożyskami (w wózkach [2NNa] poniżej maźnic znajdują się poprzeczki uniemożliwiające przypadkowe opadnięcie zestawów kołowych podczas podnoszenia wózka, w wózkach [14NN] takie elementy nie występujš). Do poprzecznic zamocowane są przekładnie, silniki trakcyjne i luzowniki hamulców. Z ramą wózka połączona jest częściowo elastycznie (poprzez sprężyny stalowo-gumowe) belka bujakowa, która z kolei połączona jest z pudłem wagonu poprzez czop skrętu (element pudła wagonu) osadzony elastycznie w znajdującym się w belce bujakowej gnieździe czopa. Taka budowa wózka umożliwia obracanie się wózka względem pudła wagonu, zgodnie z kierunkiem toru po którym porusza się tramwaj.
Celem zmniejszenia przenoszenia drgań na pudło wagonu i poprawy komfortu pasażerów tramwaj posiada układ odsprężynowania.
Pierwszy stopień odsprężynowania (tylko w wózkach [2NNa] i [14NN]) stanowią 4 pary elastycznych wkładek klinowych (zamocowanych pomiędzy podłużnicami wózka a maźnicami z łożyskami osi zestawów kołowych), amortyzujące ruchy zestawów kołowych względem ramy wózka.
Drugi stopień odsprężynowania stanowią dwa zestawy sprężyn stalowo-gumowym (po jednym na każdą stronę wagonu), występujące we wszystkich typach wózków oraz (występujące tylko w wózkach [2NNa] i [14NN]) 2 dodatkowe amortyzatory hydrauliczne (po jednym na każdą stronę wózka) - dzięki drugiemu stopniowi odsprężynowania wytłumiane są drgania pomiędzy ramą wózka a pudłem wagonu.


wózek [2NN] (dawne 2NN, 2NN(modyf.))

   
   


wózek [2NNa] (dawne 2NNa, 2NNf)

   
   


wózek [14NN] (w [105N] - tylko dawne 14NNa/1)

   









WAGONY [105N] WG STANDARDÓW REMONTOWYCH
poza standardem sterownicze 12521)
doczepne 12511)
standard 2008+ sterownicze 1418 1454 1460 1462
doczepne 1417 1453 1459 1461
standard 2009 sterownicze 1166"2) 3) 5) 1284 1290 1340 1442
doczepne 1283 1289 1339 1441
standard 2009+ sterownicze 1276 1282 12854) 1286
doczepne 1275 1281
standard NG III sterownicze 1294 1296 1298 1300 1302 1304 1306 1308 1310 1312 1314 1316 1318 1320" 1322 1324 1326 1328 1330 1332 1334 1336 1338 1342 1344 1346 1350 1352 1354 1356 1358 1360 1362 13665) 1368 13705) 1374" 1378 1380 1381 1384 1387"6) 1388"2) 1394 1396 1398 1400 1402 1404 14054) 7) 14067) 1408 1410 14128) 14148) 1416 1420 14228) 1424 1426 1428 1430 1432 1434 1436 14388) 1440 1444 14468) 14488) 14508) 14568) 1458 1464 14668) 1468 14707)
doczepne 1293 1295 1297 1299 1301 1303 1305 1307 1309 1311 1313 1315 1317 1319 1321 1323 1325 1327 1329 1331 1333 1335 1337 1341 1343 1345" 1349 1351 1353 1355 1357 1359 1361 13659) 1367 13699) 1373 1377 1379 1383" 1385 1389"2) 1393 1395 1397 1399 1401 1403 1407 1409 14118) 14138) 1415 1419 14218) 1423 1425 1427 1429 1431 1433 1435 14378) 1439 1443 14458) 14478) 14498) 14558) 1457 1463 14658) 1467 1469
1) barwy kremowo-czerwone (fabryczne)
2) barwy żółto-czerwone (klasyczne)
3) pantograf OTK-1
4) wagon sterowniczy solo (bez gniazd tylnych)
5) wagon sterowniczy dostosowany do obsługi składów trójwagonowych
6) dodatkowe gniazdo sterowania ukrotnionego na ścianie przedniej
7) odwrócone pierwsze siedzenie po prawej stronie (nad piasecznicą)
8) siedzenia plastikowe
9) dodatkowe gniazdo sterowania ukrotnionego na ścianie tylnej
pozostałe wagony - barwy żółto-czarno-czerwone


STANDARDY REMONTOWE
wprowadzona modyfikacja 2006/20071) 20082008+2009 2009+ NG III  
płaty drzwi plastikowe 2) + + + + + +  
napędy drzwi IGE (z przyciskami do otwierania drzwi przez pasażera) 2) + + + + + +  
pantograf połówkowy OTK-2 2) + + + + + +  
reflektory przednie prod. Zelmot (okrągłe) + - - - - -  
reflektory przednie prod. Wesem (prostokątne) - + + + + +  
kierunkowskazy typu Ikarus (przednie i boczne) + + + + - +  
kierunkowskazy diodowe (przednie i boczne) - - - - + -  
światła tylne typu 116Na + + + + + +  
likwidacja gniazd sterowania ukrotnionego
(z przodu wagonu sterowniczego, z tyłu wagonu doczepnego)
+ + + + + +  
gniazda Aviotech 20-21 3) - - + + + +  
wykładzina antypoślizgowa + + + + + +  
nowe oświetlenie stopni wejściowych + + + + + +  
poręcze malowane proszkowo na żółto + + + + + +  
nowe oświetlenie przedziału pasażerskiego 4) - - - + + +  
uszczelnienie i ocieplenie kabiny w wagonie sterowniczym + + + + + +  
nowy fotel motorniczego prod. Ster + + + + + +  
modyfikacja pulpitu w wagonie sterowniczym + + + + + +  
uproszczenie pulpitu i wyposażenia kabiny w wagonie doczepnym + + + + + +  
śrutowanie konstrukcji pudła - - - - - +  
poszycie z blachy o podwyższonej odporności na korozję - - - - - +  
nowy pulpit motorniczego - - - - - +  
tylny pulpit manewrowy w wagonie sterowniczym i doczepnym - - - - - +  
likwidacja podwyższenia w kabinie motorniczego - - - - - +  
nowe (miękkie) siedzenia pasażerskie - - - - - +  
nagrzewnice przedziału pasażerskiego - - - - - +  
żółte tło - zmiana wprowadzona w odpowiednim standardzie
1) w pojedynczych wagonach remontowanych w drugiej połowie 2006r. nie wymieniano płatów drzwi, napędów drzwi i pantografów oraz pozostawiano poręcze malowane proszkowo na biało
2) płaty drzwi plastikowe, napędy drzwi IFE/IGE (z przyciskami do otwierania drzwi przez pasażera) i pantografy OTK-2 wprowadzano wybiórczo także podczas remontów we wcześniejszym okresie
3) znak "-" oznacza dotychczasowe gniazda sterowania ukrotnionego KOL (wagony 105Na - 105Nm) lub dotychczasowe gniazda Aviotech 10-24 (wagony 105N2k)
4) znak "-" oznacza dotychczasowe oświelenie przedziału pasażerskiego (świetlówki powyżej poziomu laminatów sufitowych)


10.05.2023 NAPISZ DO AUTORA © MKM 101